Ομάδα εργασίας Β3:
Οργάνωση της διοίκησης της εκπαίδευσης και επιστημονική καθοδήγηση
Συντονιστής:
Λουζιώτης Βασίλης
Μέλη:
Αναγνωστοπούλου Ουρανία
Αντωνάρας Γεώργιος
Δαφνή Κωστούλα
Δούγιου Χρυσούλα
Καλουδιώτης Γιάννης
Λόντος Χαράλαμπος
Παπαλέξης Στέφανος
Πιταροκοίλης Μιχάλης
Γενικά
Στις περισσότερες από τις αναπτυγμένες χώρες η εκπαίδευση είναι μια από τις σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες που προσφέρεται στους πολίτες, αφού δεν είναι μόνο ένα εργαλείο ανάπτυξης, αλλά βασικός παιδευτικός παράγοντας που παράγει πολιτισμό και διαμορφώνει την ανθρώπινη συνείδηση. Για να επιτευχθούν οι βασικοί αυτοί εκπαιδευτικοί στόχοι, είναι απαραίτητη η ουσιαστική χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και η οικονομική, η επιστημονική και η παιδαγωγική στήριξη του εκπαιδευτικού.
Στη σύγχρονη κοινωνία είναι πλέον κοινή πεποίθηση ότι οι εκπαιδευτικοί είναι, αν όχι ο σημαντικότερος, σίγουρα ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της εκπαίδευσης, γιατί είναι αυτοί που υλοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό τους εκπαιδευτικούς στόχους. Έτσι, κανένα μέτρο δεν είναι δυνατό να προάγει την εκπαίδευση, αν δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι εκπαιδευτικοί.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΕΘΝΩΣ
Η οργάνωση και η διοίκηση των εκπαιδευτικών συστημάτων διεθνώς αποτελούν ένα σύνολο διαφορετικών συστημάτων και πρακτικών . Διαφορετικός είναι από κράτος σε κράτος ο βαθμός αποκέντρωσης και αυτονομίας. Ειδικότερα, έχουν διαμορφωθεί και λειτουργούν εκπαιδευτικά συστήματα με τα εξής χαρακτηριστικά:
Α) Σε εθνικό επίπεδο
Σε όλα τα κράτη υπάρχει ένα κεντρικό Υπουργείο Παιδείας, που βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της Διοικητικής και Οργανωτικής ιεραρχίας, το οποίο, αλλού είναι όργανο επιτελικού και οργανωτικού χαρακτήρα και έχει συντονιστικό ρόλο (ΗΠΑ, Αυστραλία, Βέλγιο) και αλλού έχει περισσότερο συγκεντρωτικό χαρακτήρα καθορίζοντας την οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης κεντρικά (Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Φιλανδία).
Β) Σε περιφερειακό επίπεδο
Τα περισσότερα κράτη έχουν διοικητικές περιφέρειες. Σε άλλα κράτη με αυξημένη αυτονομία διοικητική και εκπαιδευτική (ΗΠΑ, Ιταλία, Γερμανία, Αυστραλία, Αυστρία, Σουηδία) και σε άλλα με μικρότερη (Γαλλία, Φλαμανδική κοινότητα Βελγίου, Γερμανικά κρατίδια). Συνήθεις αρμοδιότητες των περιφερειών είναι η οργάνωση υπηρεσιών και οργάνων για την εφαρμογή-παρακολούθηση της εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής και της περιφερειακής εκπαιδευτικής πολιτικής στους τομείς ευθύνης τους. Η περιφέρεια οργανώνει το περιφερειακό σχολικό δίκτυο (δημιουργία, διευρύνσεις, συγχωνεύσεις σχολείων κ.τ.λ.), φροντίζει για την εξεύρεση και κατανομή περιφερειακών κονδυλίων για τα σχολεία, την κατανομή των κεντρικών κονδυλίων, την προώθηση και υποστήριξη σχολικών δράσεων, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τη διά βίου μάθηση, την προώθηση της συνεργασίας των σχολικών μονάδων με κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς, και την απορρόφηση και κατανομή ευρωπαϊκών κονδυλίων για την εκπαίδευση κ.τ.λ.).
Γ) Σε τοπικό/ επαρχιακό επίπεδο (Δήμων και Κοινοτήτων)
Κατά κανόνα έχουν τις αρμοδιότητες που τους εκχωρεί η περιφέρεια, όπως π.χ. κυλικεία, συντήρηση των σχολείων, μεταφορά των μαθητών, κυρίως των οικονομικώς αδυνάτων κ.τ.λ.
Δ) Σε επίπεδο σχολικής μονάδας
Διεύθυνση
Σε ορισμένα κράτη στη Διοίκηση της Σχολικής μονάδας μετέχει μάνατζερ με ουσιαστικές αρμοδιότητες (Ιταλία, ΗΠΑ, Αγγλία) και σε άλλες η Διοίκηση ασκείται μόνο από εκπαιδευτικούς, με θητεία (Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο) ή μόνιμους (Ιαπωνία, Γερμανία) ή από διοικητικό συμβούλιο (ΗΠΑ, Επαρχία Βικτώρια της Αυστραλία, Δανία, Ιρλανδία, Ισλανδία, Ισπανία).
Σύλλογος Διδασκόντων
Αποτελείται από το σύνολο των διδασκόντων και τη Διεύθυνση της σχολικής μονάδας. Βασικές αρμοδιότητές του είναι η παιδαγωγική λειτουργία της σχολικής μονάδας (εσωτερική αξιολόγηση μαθητών, περιοδική και ετήσια), οι σχολικές δραστηριότητες, η ενδοσχολική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η παρακολούθηση και ο χαρακτηρισμός της φοίτησης και της διαγωγής των μαθητών, η επιβολή πειθαρχικών ποινών, η επιλογή σχολικών βιβλίων και γενικότερα η οργάνωση της σχολικής ζωής.
Σχολικά συμβούλια
Όσα υπάρχουν σε επίπεδο σχολικής μονάδας ασχολούνται με όλα τα σχετικά με τη σχολική ζωή θέματα και τη λειτουργία της σχολικής μονάδας. Η ισχύς τους ποικίλλει ανάλογα με το κράτος, την πολιτεία και την περιφέρεια. Αλλού είναι αποδυναμωμένα ή έχουν περιορισμένη ισχύ (Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ολλανδία) και αλλού είναι ισχυρά (ΗΠΑ, Καναδάς, Ιταλία, Αυστραλία, Αγγλία, Γαλλία).
Ε) Όργανα λαϊκής συμμετοχής
Στα περισσότερα κράτη υπάρχουν όργανα, φορείς, ενώσεις κ.τ.λ. σε επίπεδο κεντρικό, περιφερειακό, τοπικής αυτοδιοίκησης και σχολικής μονάδας.
Σε εθνικό επίπεδο υπάρχουν συνήθως:
-- Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας ή παρεμφερή όργανα και αποτελούνται είτε από ειδικούς ή είναι διευρυμένα με τη συμμετοχή και εκπροσώπων άλλων φορέων. Είναι κυρίως γνωμοδοτικά/συμβουλευτικά όργανα.
-- Ενώσεις γονέων και μαθητικές ενώσεις.
-- Διευρυμένα όργανα με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών ή και άλλων φορέων.
Σε επίπεδο περιφέρειας ή σε τοπικό επίπεδο υπάρχουν συμβούλια αντίστοιχα με τα Εθνικά που ασχολούνται με ανάλογα με αυτά θέματα, αλλά μόνο για την περιοχή ευθύνης τους.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
H χώρα μας διαθέτει ένα από τα πιο συγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα, το οποίο, μάλιστα, βρίσκεται σε αδιαμφισβήτητη κρίση. Ένα σύστημα ακριβό για τον οικογενειακό προϋπολογισμό, παρά τη συνταγματική πρόβλεψη για «δωρεάν παιδεία». Ένα σύστημα που δεν είναι σε θέση ούτε να δώσει ουσιαστική μόρφωση αλλά και ούτε να παρακολουθήσει τις σύγχρονες εξελίξεις .
Για πολλά θέματα, στον τομέα της διοίκησης της εκπαίδευσης, η τελική απόφαση λαμβάνεται από το κέντρο, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις και αδυναμίες στην αντιμετώπιση των αναγκών που δημιουργούνται από τις ιδιαιτερότητες κάθε περιφέρειας της χώρας.
Oι Περιφερειακές Yπηρεσίες του Yπουργείου Παιδείας αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα δυσλειτουργίας. O λόγος είναι ότι καλούνται οι Διευθύνσεις και τα Γραφεία Eκπαίδευσης να αντιμετωπίσουν μια ευρύτατη ποικιλία θεμάτων που ανακύπτουν στην περιοχή ευθύνης τους. Είναι φανερό ότι όλα τα ανωτέρω δημιουργούν σύγχυση, αναποτελεσματικότητα και βέβαια δυσλειτουργία των υπηρεσιών, χαμηλή ποιότητα παροχής υπηρεσιών και την ψυχολογική αποθάρρυνση του προσωπικού.
Το ζήτημα της οργάνωσης και διοίκησης του εκπαιδευτικού συστήματος δεν μπορεί να εξεταστεί και να αναλυθεί αποκομμένο από τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο. Δεν πρέπει όμως η αποκέντρωση να αποτελέσει μία δικαιολογία για τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς τα σχολεία, την πρόσδεση των αναλυτικών προγραμμάτων στις ανάγκες των επιχειρήσεων και την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών .
ΔOMH TOY EKΠAIΔEYTIKOY ΣYΣTHMATOΣ
Προτείνεται ο πυλώνας της εκπαιδευτικής αποκέντρωσης να λειτουργεί παράλληλα με τον πυλώνα της διοικητικής αποκέντρωσης, μια και η Παιδεία, όπως η Yγεία και η Ασφάλεια, είναι ευθύνη της Kεντρικής Κυβέρνησης.
Tο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας, εναρμονισμένο με το πρόγραμμα “Kαλλικράτης” προτείνεται να λειτουργεί σε τέσσερα (4) επίπεδα.
1. Tο Εθνικό επίπεδο (K.Y. Yπουργείου Παιδείας, Γραμματείες, διάφοροι Οργανισμοί και θεσμοί).
2. Tο Περιφερειακό επίπεδο (7 Περιφερειακές Διευθύνσεις Eκπαίδευσης : 1η: Aττικής ., 2η: Πειραιά και Aιγαίου , 3η: Kεντρικής και Δυτικής Mακεδονίας , 4η: Aνατολικής Mακεδονίας και Θράκης, 5η: Θεσσαλίας και Στερεάς Eλλάδας, 6η: Πελοποννήσου, Iονίων Nήσων, Δυτικής Eλλάδας και Hπείρου, και 7η: Kρήτης). Aυτές βρίσκονται σε οριζόντια διασύνδεση με τις 7 Γενικές Διευθύνσεις της Kεντρικής Kυβέρνησης.
3. Tο Αντιπεριφερειακό επίπεδο (πρώην Νομαρχιακό) (Διευθύνσεις και Γραφεία Eκπαίδευσης) .
4. Tο επίπεδο της σχολικής μονάδας.
EΘNIKO EΠIΠEΔO
Προτείνεται το Υπουργείο Παιδείας Διά Bίου Mάθησης και Θρησκευμάτων να έχει επιτελικό και συντονιστικό ρόλο.
Δομή: Γενικές Διευθύνσεις , Διευθύνσεις, Τμήματα, και προσωπικό μέχρι 600 άτομα.
Πρέπει να γίνει συγχώνευση-κατάργηση Διευθύνσεων της K.Y. και ίδρυση νέων Διευθύνσεων που να καλύπτουν τις ανάγκες και τα νέα δεδομένα της εποχής. Ανασυγκρότηση ή συγχώνευση Π.I., K.E.E., O.Ε.E.K, O.E.ΠE.K, Γραμματειών και λοιπών θεσμών.
Πρέπει να υπάρξει νέο πλαίσιο λειτουργίας όλων των Yπηρεσιών του Yπ. Παιδείας (ψήφιση νέων Οργανισμών). O ορθολογικός σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η αποτελεσματικότητα πρέπει να είναι βασικοί στόχοι και στοιχεία της λειτουργίας του Υπουργείου Παιδείας .
Σε εθνικό επίπεδο πρέπει να λειτουργεί το EΣYΠ. Eπίσης, στο Yπουργείο λειτουργούν τα KYΣΔIΠ, KYΣΠE, KYΣΔE, όπως και σήμερα, και τα Συμβούλια Eπιλογής Στελεχών και Σχολικών Συμβούλων .
ΠEPIΦEPEIAKO EΠIΠEΔO
Προτείνεται η ανάδειξη της Περιφερειακής Διεύθυνσης Eκπαίδευσης σε «μικρό» Yπουργείο Παιδείας με αντίστοιχη μεταφορά πόρων, αρμοδιοτήτων, προσωπικού και λειτουργιών, τόσο από την K.Y. όσο και από τις σημερινές Διευθύνσεις Eκπαίδευσης.
Δομή: Σε επίπεδο Περιφερειακής Διεύθυνσης να υπάρχει ο Περιφερειακός Διευθυντής, ο οποίος θα υποστηρίζεται από θεματικές Διευθύνσεις (όπως: Eπιστημονικής Καθοδήγησης, Oργάνωσης - Διοίκησης, Oικονομικών, Π.E., Δ.E., Kοινωνικής και Ψυχολογικής Yποστήριξης, Kαινοτομικών Δραστηριοτήτων κ.τ.λ.) και από τις Διευθύνσεις Eκπαίδευσης (που λειτουργούν με διαφορετική δομή από τη σημερινή και στην ίδια θέση με αυτή που είναι σήμερα).
• O Περιφερειακός Διευθυντής δεν πρέπει να συμμετέχει στην αξιολόγηση και στην επιβολή πειθαρχικής ποινής στους υφισταμένους του, ώστε να αποφεύγονται τυχόν εμπλοκές που σχετίζονται με τη διαφορετικότητα των βαθμίδων της εκπαίδευσης αλλά και η σύγκρουση αρμοδιοτήτων με τα κεντρικά υπηρεσιακά συμβούλια. Eπίσης, δεν συμμετέχει στα Yπηρεσιακά Συμβούλια.
• Σε αυτό το επίπεδο η αξιολόγηση και ο πειθαρχικός έλεγχος θα πραγματοποιούνται από ανεξάρτητα θεσμικά και συλλογικά όργανα.
Σε κάθε Περιφερειακή Διεύθυνση Eκπαίδευσης θα λειτουργεί το Περιφερειακό Συμβούλιο Παιδείας (ΠE.ΣY.Π.) με συμμετοχή της Πολιτείας, των Eκπαιδευτικών, των Γονέων και των Kοινωνικών Φορέων, και βρίσκεται σε άμεση διασύνδεση με το EΣYΠ.
Eπίσης, στην Περιφερειακή Διεύθυνση Eκπαίδευσης λειτουργούν τα AΠYΣΔIΠ, AΠYΣΠE, AΠYΣΔE.
ΑΝΤΙΠEPIΦEPEIAKO EΠIΠEΔO
Προτείνεται στη θέση των σημερινών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης (Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας) να λειτουργούν οι νέες Διευθύνσεις Eκπαίδευσης κυρίως ως υπηρεσίες υποστήριξης.
Δομή: Θα υπάρχει ο Διευθυντής εκπαίδευσης ,ο οποίος υποστηρίζεται από Tμήματα (όπως Eπιστημονικής Kαθοδήγησης, Oργάνωσης - Διοίκησης, Οικονομικών, Νομικής υποστήριξης, Εκπαιδευτικών θεμάτων, Εξετάσεων, Κοινωνικής και Ψυχολογικής Yποστήριξης, Kαινοτομικών Δραστηριοτήτων κ.λπ.) και από τα Γραφεία Εκπαίδευσης (που είναι υπηρεσίες υποβολής προτάσεων, εφαρμογής και ελέγχου της Εκπαίδευσης οι οποίες θα υποστηρίζονται από ολιγομελές προσωπικό).
Επίσης στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης θα λειτουργούν τα ΠYΣΔIΠ, ΠYΣΠE, ΠYΣΔE.
Λόγω των ιδιαιτεροτήτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εξακολουθούν να λειτουργούν τα Γραφεία Tεχνικής-Eπαγγελματικής Εκπαίδευσης και Φυσικής Αγωγής, αλλά με νέες αρμοδιότητες .
Eξυπακούεται ότι τα Γραφεία Eκπαίδευσης δεν θα έχουν αρμοδιότητες σε διοικητικά, οικονομικά και άλλα παρεμφερή θέματα. Eπίσης, σε αυτό το επίπεδο λειτουργεί και το Γραφείο των Σχολικών Συμβούλων, που υπάγεται όμως στην Περιφερειακή Διεύθυνση.
O Προϊστάμενος του Γραφείου θα είναι σε συνεχή επαφή και διαβούλευση με τις σχολικές μονάδες.
EΠIΠEΔO ΣXOΛIKHΣ MONAΔAΣ
Επειδή οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις και στρατηγικές ανάπτυξης που προάγουν την εκπαίδευση πρέπει να είναι αυτές που αφορούν όσα συμβαίνουν μέσα στις σχολικές τάξεις, δηλαδή στην καθημερινή εργασία των εκπαιδευτικών, η σχολική μονάδα αποτελεί την καρδιά του εκπαιδευτικού συστήματος και πρέπει να διαθέτει σημαντικό βαθμό αυτοτέλειας. H όποια αποκέντρωση πρέπει να έχει ως αιχμή του δόρατος τη σχολική μονάδα.
Θεωρητικά, η ανάληψη διοικητικών ευθυνών από τη Σχολική Μονάδα σημαίνει μεγαλύτερη ελευθερία και ευελιξία κινήσεων από το σχολείο και μεγαλύτερη υπευθυνότητα των εκπαιδευτικών αναφορικά με το ρόλο τους .
Ανώτατο όργανο λειτουργίας της είναι το Σχολικό Συμβούλιο (σύλλογος διδασκόντων, σύλλογος γονέων, εκπρόσωποι μαθητών, εκπρόσωπος Δήμου και τοπικών φορέων, εκπρόσωποι αποκεντρωμένων εκπαιδευτικών και επιστημονικών φορέων). Κάθε σχολική μονάδα πρέπει να είναι στελεχωμένη με κατάλληλο γραμματειακό και άλλο υποστηρικτικό προσωπικό.
O θεσμός και ο ρόλος του Διευθυντή θωρακίζεται με συγκεκριμένες αρμοδιότητες αλλά και εξουσίες. Eίναι το εκτελεστικό όργανο των αποφάσεων του συλλόγου διδασκόντων.
O ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων διευκρινίζεται κι ενισχύεται. Έχει διευρυμένες αρμοδιότητες και αποφασιστικό ρόλο σε συγκεκριμένα θέματα.
Δημιουργούνται βιώσιμες σχολικές μονάδες, εκτός ορισμένων περιπτώσεων, λόγω γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων , ιστορικών λόγων ή πληθυσμιακής ερήμωσης.
Όλες οι σχολικές μονάδες στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση έχουν τουλάχιστον έναν Yποδιευθυντή. Kάθε σχολική μονάδα από ένα αριθμό μαθητών και πάνω, θα διαθέτει και τον κατάλληλο αριθμό (περισσότερο από δύο) θεματικών Yποδιευθυντών (όπως Διοικητικών Θεμάτων, Eκπαιδευτικών Θεμάτων, Kαινοτομικών Δραστηριοτήτων κ.λπ.).
Επιτροπές Παιδείας
Προτείνεται να είναι όργανα γνωμοδοτικού ή μη χαρακτήρα που ασχολούνται με θέματα λειτουργίας, οικονομικής διαχείρισης, ανέγερσης σχολικών μονάδων κ.λπ.
Διακρίνονται σε:
1. Σχολική Eπιτροπή Παιδείας (Σχολική μονάδα ή Oμάδα Σχολικών Mονάδων).
2. Δημοτική Eπιτροπή Παιδείας (Δήμος).
3. Περιφερειακή Επιτροπή Παιδείας (Αιρετή Περιφέρεια).
Στελέχωση υπηρεσιών και άλλων εκπαιδευτικών θεσμών
Kαι στα τέσσερα επίπεδα της εκπαίδευσης οι υπηρεσίες πρέπει να στελεχώνονται κατά κανόνα με διοικητικό και άλλο προσωπικό, κατάλληλα εκπαιδευμένο και επιμορφωμένο και όχι με αποσπάσεις εκπαιδευτικών. Oι εκπαιδευτικοί καταλαμβάνουν θέσεις ευθύνης που είναι συναφείς μόνο με εκπαιδευτικά αντικείμενα. Όσοι επιλέγονται για θέσεις ευθύνης υποχρεούνται να παρακολουθήσουν επιτυχώς επιμορφωτικά σεμινάρια.
EΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
H εφαρμοσμένη διδακτική πράξη απαιτεί τη βελτίωση του επιστημονικού επιπέδου του διδάσκοντος καθηγητή (περιοδική επιμόρφωση) και την υποστήριξη και βελτίωση του διδακτικού έργου του στην τάξη (τρόπος διδασκαλίας, μέσα και μέθοδοι).
Α) Ενδοσχολική επιστημονική καθοδήγηση
Όσον αφορά το τρόπο διδασκαλίας στη τάξη, πρέπει να υπάρχει η απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι του μαθήματος . Μία σημαντική παράμετρος παρακολούθησης και βελτίωσης του τρόπου και των μεθόδων διδασκαλίας ενός μαθήματος , ανεξαρτήτως της υπάρχουσας υλικοτεχνικής υποδομής του κάθε σχολείου , είναι ο υφιστάμενος υποστηρικτικός μηχανισμός στο επίπεδο της σχολικής μονάδας.
Η επιστημονική καθοδήγηση στο επίπεδο της σχολικής μονάδας θα μπορούσε να βασιστεί στους συντονιστές των μαθημάτων τα οποία διδάσκονται στη σχολική μονάδα. Οι αρμοδιότητες των συντονιστών θα είναι να συνεργάζονται με τους διδάσκοντες το μάθημα καθηγητές, ώστε να εφαρμόζεται το αναλυτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης με τον αποδοτικότερο δυνατό τρόπο .
Οι συντονιστές μαθημάτων, σε συνεργασία με τον Διευθυντή και τους Υποδιευθυντές, θα παρακολουθούν την ύλη καθώς και τη διδακτική διαδικασία κάθε μαθήματος και, στην περίπτωση, που εντοπίσουν προβλήματα στην διεξαγωγή κάποιων μαθημάτων, θα προσπαθούν να τα λύσουν στο πλαίσιο της σχολικής μονάδας (αναπροσαρμογή προγράμματος κλπ) .
Β) Σχολικοί Σύμβουλοι
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας της εκπαίδευσης είναι ο Σχολικός Σύμβουλος, ο ρόλος του οποίου θα είναι, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση της σχολικής μονάδας, να προωθεί τους εκπαιδευτικούς στόχους του Υπουργείου Παιδείας και να συναντάται με τους διδάσκοντες σε προσυνεννοημένες συναντήσεις, προκειμένου να τους καθοδηγήσει επιστημονικά και παιδαγωγικά. Δηλαδή:
α) να συζητήσει μαζί τους τα τυχόν διδακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διδάσκοντες,
β) να τους συμβουλεύσει για τον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας, και
γ) να τους προσφέρει βοηθητικό υλικό , βιβλία, φυλλάδια, σημειώσει καθώς επίσης και σχετική με το μάθημα βιβλιογραφία.
Οι Σχολικοί Σύμβουλοι, σε προσυνεννοημένες συναντήσεις με τους διδάσκοντες, μπορούν να καθοδηγήσουν επιστημονικά το σύνολο των εκπαιδευτικών της περιφέρειας.
Γ) Εκπαίδευση και Πανεπιστήμιο
Το γνωστικό αντικείμενο ενός απόφοιτου Πανεπιστημίου είναι περιορισμένο στο χρόνο απόκτησης του πτυχίου του. Η εξέλιξη της επιστήμης, όμως, δεν είναι χρονικά περιορισμένη, και σε επιστήμες όπως οι θετικές οι εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες, ώστε η επανεκπαίδευση των επιστημόνων να κρίνεται τελείως απαραίτητη. Την επανεκπαίδευση των καθηγητών πρέπει υποχρεωτικά να την αναλάβει το Πανεπιστήμιο της περιφέρειας στην οποία ανήκει οργανικά ο εκπαιδευτικός. Έτσι, η εκπαίδευσή του θα έχει τόσο το επιστημονικό κύρος όσο και την επιστημονική αρτιότητα που απαιτείται . Το κρίσιμο χρονικό διάστημα της επανεκπαίδευσης του καθηγητή εκτιμάται ότι αρχίζει μετά από δεκαετή παρουσία του στην τάξη και ο χρόνος εκπαίδευσης πρέπει να είναι τουλάχιστον ένα έτος . Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξουν και τα Κέντρα Στήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου όπως αυτά προτείνονται από το ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ.
Δ) Επιστημονική Καθοδήγηση και Υπουργείο παιδείας
Την κύρια ευθύνη της επιστημονικής καθοδήγησης πρέπει να έχει η κεντρική εξουσία, δηλαδή το Υπουργείο Παιδείας. Το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και την ΟΛΜΕ, μέσω των Σχολικών Συμβούλων, μπορούν με τον καλύτερο τρόπο να καθοδηγήσουν επιστημονικά τους εκπαιδευτικούς που θα διδάξουν τα συγκεκριμένα αντικείμενα .
Συμπεράσματα-Παρατηρήσεις
Σε επίπεδο Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης θα λειτουργεί η Διεύθυνση Επιστημονικής Καθοδήγησης της οποίας Διευθυντής είναι Σχολικός Σύμβουλος .
Σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης λειτουργεί Γραφείο Σχολικών Συμβούλων (Σ.Σ) . Η Διεύθυνση Επιστημονικής Καθοδήγησης θα είναι σε άμεση διασύνδεση με το Π.Ι και θα συμμετέχει θεσμικά στα αντίστοιχα τμήματά του, καθώς επίσης οι Σ.Σ θα έχουν καθοριστικό ρόλο σε όλους τους εκπαιδευτικούς φορείς του Υπουργείου. Ο θεσμός της Επιστημονικής Καθοδήγησης έχει σήμερα πολλά προβλήματα ή και υπολειτουργεί . Πρέπει άμεσα να ληφθούν μια σειρά από μέτρα για την αναβάθμισή του και τη σαφή οριοθέτησή του.
