ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΕ10
Δ/ΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ν.ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
Η λογική της ηγεμονεύουσας ιδεολογίας που σύμφωνα με τον Γκράμσι σκοπό έχει την αυθόρμητη συγκατάθεση των μαζών στην χειραγώγηση τους φαίνεται ότι έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Στη διαμόρφωση του πολιτικού πεδίου κανένα ΄΄ηγεμονικό΄΄ μόρφωμα δεν μπορεί να κυριαρχήσει απόλυτα ,αντίθετα εναλλακτικά σημεία επιρροής στην πολιτική και την κουλτούρα, μορφές αγωνιστικών διεκδικήσεων με πρωτοπόρα μηνύματα δημιουργούν και προβάλλουν πιέσεις διαμορφώνοντας το νέο χάρτη των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ίσως αυτό σήμερα δικαιολογεί την προσφυγή στον ανορθολογισμό και την ωμότητα που διακρίνει τη λογική των κρατούντων. Για πρώτη φορά στην σύγχρονη εποχή, η κρατική λογική φαίνεται αδύναμη και ανορθολογιστική. Είναι πολλές οι φωνές των διανοουμένων στην Ευρώπη, όπως αυτή του Habermas που ζητούν πέρα από τον μετασχηματισμό της κοινωνίας την επιστροφή του κοινωνικού κράτους, που αποτύπωνε μέχρι τώρα την κατοχύρωση των κοινωνικών δικαιωμάτων και την διευθέτηση των κοινωνικών συγκρούσεων μέσα από την εξέλιξη των ιδεών που ήταν επηρεασμένες από την Ευρωπαΐκή ανθρωπιστική παράδοση.
Η σύγχρονη κοινωνιολογική οπτική προτάσσει την ποικιλομορφία αλλά ταυτόχρονα και το ευμετάβλητο των στόχων που θέτουν τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα. Συναρτά τον βαθμό αποτελεσματικότητας τους με την ικανότητα αλλαγής των πολιτισμικών οριοθετήσεων κάθε εποχής.
Η έννοια ΄΄συνδικαλιστικό κίνημα΄΄ λοιπόν αποκτά περιεχόμενο όχι μόνο από μέσα την ΄΄συνδιαλλαγή΄΄ για την κατοχύρωση συντεχνιακών διεκδικήσεων αλλά μέσα από την ανάπτυξη νέων μορφών συλλογικής και ηθικής συμπεριφοράς.
Η φύση ενός κινήματος καθορίζεται από το πλήθος που το απαρτίζει, το βαθμό οργάνωσης του, την ένταση των διεκδικήσεων και την μετάδοση της αίσθησης συλλογικότητας στα μέλη του, από τον αντίπαλο που θα πρέπει να έχει σαφή χαρακτηριστικά ενός συνόλου. Σε όποια άλλη περίπτωση δεν μιλάμε για κίνημα αλλά για μια ομάδα πίεσης που αποσκοπεί στην ικανοποίηση συντεχνιακών δικαιωμάτων.
Θα μπορούσαμε μεταφέροντας και την άποψη του μεγάλου θεωρητικού των κινημάτων Αlain Touraίne να θέσουμε και κάποια επιπλέον διαφοροποιημένα χαρακτηριστικά στον χώρο των εκπαιδευτικών: α) Την αίσθηση συμμετοχής σε να χώρο πνευματικής δημιουργίας όπως το σχολείο. 2) Το βαθμό ενσωμάτωσης στο ρόλο που επιτελεί κάθε φορά η εκπαιδευτική κοινότητα 3)Την αλληλεγγύη και τη συνοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας που αποτυπώνεται στη σχέση εκπαιδευτικών -μαθητών.
Η όποια ιδιομορφία στην σύνθεση αυτών των τριών παραγόντων οδηγεί σε αντίστοιχες παραμορφώσεις ή καλύτερα αμβλύνει την επιρροή του κινήματος των εκπαιδευτικών στις κοινωνικές εξελίξεις.
Στόχος του μελετητή αλλά και του ενεργού πολίτη είναι να κατανοεί τις αγκυλώσεις παρωχημένων μορφών δράσης να αντιμετωπίζει την πρόκληση νέων μορφών συλλογικής συμπεριφοράς. Μ’ αυτή την έννοια ο ρόλος του συνδικαλισμού φαντάζει ακόμη επίκαιρος είτε ως διαμορφωτή των πολιτικών εξελίξεων αλλά κυρίως ως γενεσιουργού χώρου των κοινωνικών κινημάτων.
Η επικοινωνία είναι πάντα αμφίδρομη. Η επικοινωνία που ενώνει βέβαια στα πλαίσια του ορθολογισμού των επιχειρημάτων και της αποτελεσματικότητας των δράσεων είναι αυτή που μπορεί να οδηγήσει σε ένα πολιτικό ΄΄πράττειν΄΄ ικανό στο χώρο του συνδικαλισμού να άρει τους διχασμούς που δημιουργεί η εξουσιαστική πραγματιστική λογική. Θέτοντας το στοιχείο της ιστορικότητας, την έννοια που οι Γάλλοι κοινωνιολόγοι δανείζονται από τη φιλοσοφική παράδοση για να συνδέσουν, σε αντίθεση με τις θεωρίες της ανάπτυξης, την αλλαγή των κατεστημένων πολιτισμικών οριοθετήσεων με την εξέλιξη των δομών της κοινωνίας, θα πρέπει να αξιολογήσουμε αν ο συνδικαλισμός στην όποια του μορφή, αποτελεί ή όχι, εν δυνάμει, πράξη αλληλεγγύης και πολιτισμού.
Συνοπτικά η ανάλυση της προβληματικής του συνδικαλιστικού κινήματος είναι σήμερα συνδεδεμένη με την ύπαρξη ενός νέου επικοινωνιακού λόγου.
Εχουμε οδηγηθεί σε μια εποχή που οι προβληματισμοί στα πλαίσια του συνδικαλισμού ,δεν θέτουν μόνο το θέμα μετασχηματισμού της κοινωνίας αλλά πρωτίστως την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους, ως στοιχείου ορθολογικού στα πλαίσια της δυτικής παράδοσης .Η γνώση και η ηθικότητα που πηγάζει απ’ αυτή αλλά και η ικανότητα επηρεασμού της σκέψης των νέων ,καθιστά τους καθηγητές κρίσιμο πόλο για την διαμόρφωση των ιδεολογικών παραμέτρων της εποχής. Χωρίς παρωπίδες και ιδεολογικά αδιέξοδα αλλά με την υιοθέτηση ενός λόγου επικοινωνιακού και συνάμα ορθολογικού , οφείλουμε να επηρεάσουμε τον κοινωνικό βιόκοσμο επιδρώντας καθοριστικά στο πλαίσιο της γενικότερης κοινωνικής εξέλιξης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Α.Gramsi ,Οι διανοούμενοι, εκ.Στοχαστής Αθήνα 1971
2.R.Williams Κουλτούρα και Ιστορία,εκ.Γνώση Αθήνα 1994
3.Ν.Πουλαντζάς Για τον Γκράμσι εκ.Πολύτυπο Αθήνα 1984
4 .P.Bourdieu Le sens pratique, Ed.de Minuit,Paris 1980
5.Alain Touraine Le regard et le voix Paris 1976 , Sociologie d’ action Paris 1965
Le movement ouvrier 1984 Preface au traite de sociologie de travail Paris 1995
6.Habermas J. Αpres Marx ,Paris ,Aυτονομία και αλληλεγγύη εκ.Ύψιλον,Αθήνα
